Zasady prowadzenia działalności gospodarczej

Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej uregulowane zostały w Ustawie o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy w której zawarte zostały przepisy związane z podejmowaniem, prowadzeniem, zawieszaniem i zamykaniem działalności gospodarczej.

W Polsce obowiązuje zasada swobody podejmowania działalności gospodarczej. Oznacza, że każdy, na równych prawach, ma prawo podjąć działalność gospodarczą według swojego wyboru.

Zasada wolności gospodarczej zawiera jednak ograniczenia podmiotowe (odnoszące się do tego, kto może podejmować działalność gospodarczą) oraz przedmiotowe (dotyczące warunków, które muszą zostać spełnione dla prowadzenia danej działalności).

Najpopularniejszymi formami prowadzenia działalności są indywidualna działalność gospodarcza oraz spółki handlowe, w szczególności spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka jawna.

Tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych reguluje Kodeks Spółek Handlowych.

Co warto wiedzieć przed rozpoczęciem działalności gospodarczej?

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje dotyczące poszczególnych form prowadzenia działalności gospodarczej:

Indywidualna działalność gospodarcza

Indywidualna działalność gospodarcza

Preferowana forma działalności

Prowadzenie działalności gospodarczej w niewielkiej skali (jednoosobowo).

Podmiotowość prawna

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą posiada:

  • zdolność prawną,
  • zdolność do czynności prawnych,
  • zdolność sądową i procesową.

Nazwa / Firma

  • Firma osoby fizycznej powinna zawierać jej imię i nazwisko (obligatoryjnie).
  • Może też zawierać inne określenia dowolnie dobrane.

Kapitał zakładowy

Brak wymogu minimalnego kapitału.

Założyciele / Wspólnicy

Osoba fizyczna.

Reprezentacja

Przedsiębiorca prowadzący indywidualną działalność gospodarczą działa w imieniu własnym.

Może ustanowić pełnomocnika do prowadzenia jego spraw.

Odpowiedzialność

Pełna odpowiedzialność majątkiem osobistym.

Opodatkowanie

Dochód osoby prowadzącej indywidualną działalność gospodarczą jest opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT).

Czynności niezbędne do rozpoczęcia działalności

Spółka cywilna

Spółka cywilna

Preferowana forma działalności

Prowadzenie działalności gospodarczej w stosunkowo niewielkiej skali przez minimum dwa podmioty.

Firma

Nie działa pod firmą w rozumieniu prawa cywilnego. Wspólnicy mogą określić nazwę w umowie spółki, która będzie ujawniona w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Osobowość prawna

  • Spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawa. Podmiotami prawa są wyłącznie jej wspólnicy.
  • Spółka cywilna podlega jednak opodatkowaniu podatkiem VAT.

Minimalny wymagany kapitał

Brak wymogu minimalnego kapitału.

Założyciele / wspólnicy

  • Minimum dwóch wspólników spośród:

a)    osób fizycznych,

b)    osób prawnych,

c)    jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

  • W zakresie wykonywanej w ramach spółki cywilnej działalności gospodarczej, przedsiębiorcami są wspólnicy.

Umowa spółki cywilnej

  • Forma pisemna dla celów dowodowych.
  • Powinna określać co najmniej:

a)    wspólny cel gospodarczy, dla którego spółka zostaje zawarta,

b)    określenie sposobu działania każdego ze wspólników dla osiągnięcia zamierzonego celu.

  • Zmiana umowy spółki w drodze zgodnych oświadczeń woli wszystkich wspólników.

Czynności niezbędne do rozpoczęcia działalności

  • Zawarcie umowy spółki w formie pisemnej.
  • Zgłoszenie umowy spółki do:

a)    właściwego urzędu skarbowego oraz

b)    Głównego Urzędu Statystycznego.

  • Dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego w CEIDG (uwzględniającego nadanie numerów NIP oraz REGON).

Umowa spółki cywilnej podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Do zapłaty tego podatku zobowiązani są wspólnicy spółki w terminie 14 dni od zawarcia umowy spółki.

Reprezentacja spółki

  • W braku odmiennych ustaleń każdy wspólnik jest uprawniony do reprezentacji spółki.
  • Pozbawienie wspólnika prawa reprezentacji:

a)    na mocy umowy spółki,

b)    na mocy uchwały spółki.

Opodatkowanie

  • Podatnikami podatku dochodowego są wspólnicy spółki, a nie sama spółka.
  • Spółka cywilna może być podatnikiem podatku VAT i akcyzowego. Za zobowiązania podatkowe z tytułu podatku VAT i akcyzowego odpowiedzialni są wspólnicy.

Odpowiedzialność

  • Solidarna odpowiedzialność wszystkich wspólników za zobowiązania powstałe w ramach spółki cywilnej.
  • Odpowiedzialność obejmuje majątek wspólny wspólników oraz majątki osobiste poszczególnych wspólników.

Założenie spółki cywilnej

Spółka jawna

Spółka jawna

Preferowana forma działalności

  • Prowadzenie działalności gospodarczej w stosunkowo niewielkiej skali (mikroprzedsiębiorcy, mali przedsiębiorcy) przez minimum dwa podmioty.
  • Wzorcowa spółka osobowa.

Firma

  • Powinna zawierać nazwisko lub firmę (nazwę) co najmniej jednego ze wspólników oraz dodatkowe oznaczenie formy prawnej „spółka jawna”.
  • Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp. j.”.

Status prawny spółki

Osobowa spółka handlowa.

Brak osobowości prawnej, posiada jednak zdolność prawną, sądową, procesową.

Minimalny wymagany kapitał

Brak wymogu minimalnego kapitału.

Założyciele/Wspólnicy

  • Minimum dwóch założycieli spośród: osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.
  • Możliwe jest zawiązanie spółki jawnej przez różne podmioty, np. osobę fizyczną z osobą prawną.

Umowa spółki jawnej

  • Forma pisemna pod rygorem nieważności, w określonych przypadkach w formie aktu notarialnego.
  • Powinna określać co najmniej:

a)    firmę i siedzibę spółki,

b)    określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,

c)    przedmiot działalności spółki,

d)    czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

  • Zmiana postanowień umowy spółki, tylko w formie pisemnej.

Czynności niezbędne do założenia spółki

  • Zawarcie umowy przez wspólników (osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika).
  • Zgłoszenie spółki do właściwego sądu rejestrowego przez któregokolwiek ze wspólników. Do wniosku załącza się jednocześnie formularze zgłoszeniowe do urzędu skarbowego, urzędu statystycznego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
  • Wpisanie przez sąd rejestrowy spółki do KRS – z tym momentem spółka powstaje.

Reprezentacja spółki

  • Każdy wspólnik może samodzielnie reprezentować spółkę, chyba że umowa spółki przewiduje inne zasady reprezentacji.
  • Pozbawienie wspólnika prawa reprezentacji:

a)    na mocy umowy spółki,

b)    na mocy orzeczenia sądu (tylko z ważnych powodów).

  • Prokura (szczególne pełnomocnictwo handlowe):

a)    do ustanowienia wymagana jest zgoda wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki,

b)    do odwołania wystarczy decyzja jednego wspólnika mającego prawo prowadzenia spraw spółki.

Opodatkowanie

  • Spółka nie jest podatnikiem podatku dochodowego z tytułu osiąganego przez nią dochodu, ale jest podatnikiem VAT.
  • Podatkiem dochodowym opodatkowani są poszczególni wspólnicy:

a)    osoby fizyczne – podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT),

b)    osoby prawne – podatek dochodowy od osób prawnych (CIT).

Odpowiedzialność spółki

Spółka ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem.

Odpowiedzialność wspólników

  • Odpowiedzialność wspólnika za zobowiązania spółki jest:

a)    nieograniczona – za wszystkie zobowiązania spółki,

b)    osobista – całym majątkiem wspólnika,

c)    solidarna – wierzyciel może żądać zaspokojenia całości roszczenia od jednego, kilku lub wszystkich wspólników,

d)    subsydiarna – wierzyciel może prowadzić egzekucję wobec wspólnika wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna lub gdy wystąpi z powództwem przeciwko wspólnikowi wcześniej.

  • Odpowiedzialność za zobowiązania powstałe przed wpisem spółki do rejestru.
  • Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.
  • Wniesienie przez nowego wspólnika przedsiębiorstwa do spółki powoduje odpowiedzialność pozostałych wspólników za wcześniejsze zobowiązania przedsiębiorstwa do wartości wniesionego przedsiębiorstwa.

Założenie spółki jawnej wyłącznie przez internet

Spółka partnerska

Spółka partnerska

Preferowana forma działalności

Prowadzenie działalności gospodarczej w spółce przez osoby wykonujące wolny zawód (np. lekarz, architekt), również dla wykonywania więcej niż jednego zawodu.

Firma

Powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego z partnerów oraz dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Dopuszczalny skrót „sp. p.”.

Status prawny spółki

Osobowa spółka handlowa. Brak osobowości prawnej, posiada jednak zdolność prawną, sądową, procesową.

Minimalny wymagany kapitał

Brak wymogu minimalnego kapitału.

Założyciele/Wspólnicy

  • Minimum dwie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnego zawodu określonego w ustawach.
  • Wspólnicy spółki partnerskiej nazywani są partnerami.

Umowa spółki partnerskiej

  • Forma pisemna pod rygorem nieważności, w określonych przypadkach w formie aktu notarialnego.
  • Powinna określać co najmniej:

a)    określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,

b)    firmę i siedzibę spółki,

c)     określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość,

d)    przedmiot działalności spółki,

e)    czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

f)     w przypadku, gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów,

g)    nazwiska i imiona tych partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, jeśli umowa spółki tak stanowi.

  • Zmiana postanowień umowy spółki, tylko w formie pisemnej.

Czynności niezbędne do założenia spółki

  • Zawarcie umowy przez partnerów (osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika).
  • Zgłoszenie spółki do właściwego sądu rejestrowego przez któregokolwiek z partnerów. Do wniosku załącza się jednocześnie formularze zgłoszeniowe do urzędu skarbowego, urzędu statystycznego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ten ostatni, jeśli spółka będzie zatrudniać pracowników), a także dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu.
  • Do w/w zgłoszenia należy dołączyć poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki.
  • Wpisanie przez sąd rejestrowy spółki do KRS – z tym momentem spółka powstaje.

Reprezentacja spółki

  • Każdy partner uprawniony jest do samodzielnej reprezentacji spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
  • Prokura
  • W umowie spółki partnerzy mogą powierzyć reprezentację zarządowi (partnerzy lub inne osoby)

Opodatkowanie

  • Spółka:

a)    nie jest podatnikiem podatku dochodowego z tytułu osiąganego przez spółkę dochodu,

b)    jest podatnikiem VAT.

  • Podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) opodatkowani są poszczególni partnerzy.

Odpowiedzialność spółki

Spółka odpowiada za swoje długi lub zobowiązania całym swoim majątkiem, bez żadnych

ograniczeń.

Odpowiedzialność partnerów

  • Odpowiedzialność partnera za zobowiązania spółki jest:

a)    osobista – całym majątkiem partnera, ograniczona do zobowiązań spółki związanych bezpośrednio z wykonywaniem wolnego zawodu przez danego partnera, chyba że przyjął na siebie szerszą odpowiedzialność w umowie spółki,

b)    solidarna – wierzyciel może żądać zaspokojenia całości roszczenia od jednego, kilku lub wszystkich partnerów,

c)     subsydiarna – wierzyciel może prowadzić egzekucję wobec partnera wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, jednak może wystąpić z powództwem przeciwko partnerowi wcześniej.

  • Odpowiedzialność za zobowiązania powstałe przed wpisem spółki do rejestru.
  • Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.

Odpowiedzialność członków zarządu

  • Odpowiedzialność wobec spółki na zasadzie winy za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki.
  • Jeśli egzekucja prowadzona przez wierzycieli z majątku spółki okaże się nieskuteczna, ponoszą odpowiedzialność solidarną ze spółką za jej zobowiązania.

Założenie spółki partnerskiej wyłącznie przez internet

Spółka komandytowa

Spółka komandytowa

Preferowana forma działalności

Prowadzenie działalności gospodarczej w dowolnym rozmiarze.

Firma

Powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego z komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”. Dopuszczalny skrót „sp. k.”.

Status prawny spółki

Osobowa spółka handlowa. Brak osobowości prawnej, posiada jednak zdolność prawną, sądową, procesową.

Minimalny wymagany kapitał

Brak wymogu minimalnego kapitału.

Założyciele/wspólnicy

  • Minimum dwóch założycieli spośród: osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej
  • Możliwe jest zawiązanie spółki komandytowej przez różne podmioty, np. osobę fizyczną z osobą prawną.
  • Występują dwa rodzaje wspólników:

a)    wspólnicy odpowiadający całym swoim majątkiem (przynajmniej jeden), zwani komplementariuszami oraz

b)    wspólnicy odpowiadający do określonej w umowie spółki kwoty (tzw. Sumy komandytowej), zwani komandytariuszami (przynajmniej jeden).

Umowa spółki komandytowej

  • Forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności.
  • Powinna określać co najmniej:

a)    firmę i siedzibę spółki,

b)    określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,

c)     przedmiot działalności spółki,

d)    czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

e)    oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza (suma komandytowa).

  • Zmiana postanowień umowy spółki, tylko w formie pisemnej.

Czynności niezbędne do założenia spółki

  • Zawarcie umowy spółki komandytowej przez wspólników (osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika).
  • Zgłoszenie spółki do właściwego sądu rejestrowego przez któregokolwiek ze wspólników. Do wniosku załącza się jednocześnie formularze zgłoszeniowe do urzędu skarbowego, urzędu statystycznego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ten ostatni, jeśli spółka będzie zatrudniać pracowników).
  • Do w/w zgłoszenia należy dołączyć poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki.
  • Wpisanie przez sąd rejestrowy spółki do KRS – z tym momentem spółka powstaje.

Reprezentacja spółki

  • Reprezentacja spółki przez wspólników:

a)    każdy komplementariusz uprawniony jest do samodzielnej reprezentacji spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej

b)    każdy komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik (w tym prokurent). chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

  • Prokura.

Opodatkowanie

  • Spółka nie jest podatnikiem podatku dochodowego z tytułu osiąganego przez spółkę dochodu, ale jest podatnikiem VAT.
  • Podatkiem dochodowym opodatkowani są poszczególni wspólnicy:

a)    osoby fizyczne – podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT),

b)    osoby prawne – podatek dochodowy od osób prawnych (CIT).

Odpowiedzialność spółki

Spółka odpowiada za swoje długi lub zobowiązania całym swoim majątkiem, bez żadnych ograniczeń.

Odpowiedzialność wspólników

  • Odpowiedzialność wspólnika za zobowiązania spółki jest:

a)    nieograniczona – za wszystkie zobowiązania spółki,

b)    osobista – całym majątkiem wspólnika, z zastrzeżeniem, że komandytariusz odpowiada do wysokości sumy komandytowej (patrz bullet poniżej)

c)     solidarna – wierzyciel może żądać zaspokojenia całości roszczenia od jednego, kilku lub wszystkich wspólników,

d)    subsydiarna – wierzyciel może prowadzić egzekucję wobec wspólnika wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, ale można wystąpić z powództwem przeciwko wspólnikowi wcześniej.

  • Zakres odpowiedzialności wspólnika:

a)    w przypadku komplementariusza – całym swoim majątkiem,

b)    w przypadku komandytariusza – do wysokości sumy komandytowej, przy czym jest wolny od odpowiedzialności w granicach wkładu wniesionego do spółki

  • W przypadku zamieszczenia nazwiska (lub firmy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz odpowiada wobec osób trzecich jak komplementariusz.
  • Odpowiedzialność za zobowiązania powstałe przed wpisem spółki do rejestru.
  • Komandytariusz przystępujący do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jego przystąpienia, a po dniu rejestracji spółki.
  • W przypadku zawarcia umowy spółki komandytowej z przedsiębiorcą prowadzącym przedsiębiorstwo we własnym imieniu i na własny rachunek, komandytariusz odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa, a istniejące w chwili wpisu spółki do rejestru.

Założenie spółki komandytowej wyłącznie przez internet

Spółka komandytowo-akcyjna

Spółka komandytowo – akcyjna

Preferowana forma działalności

  • Inicjatywy gospodarcze polegające na zaangażowaniu wspólnika posiadającego np. know-how (komplementariusza) oraz wspólnika angażującego swój kapitał (akcjonariusza)
  • Dla wspólników (komplementariuszy) chcących chronić spółkę przed wrogim przejęciem.
  • Dla podmiotów pragnących zminimalizować obciążenia fiskalne przy równoczesnym wyłączeniu odpowiedzialności osobistej akcjonariuszy za zobowiązania spółki.

Firma

Może być obrana dowolnie, powinna jednak zawierać nazwisko lub firmę (nazwę) jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie formy prawnej „spółka komandytowo-akcyjna”. Skrót „S.K.A.”

Status prawny spółki

Osobowa spółka handlowa. Brak osobowości prawnej, posiada jednak zdolność prawną, sądową, procesową.

Wspólnicy

  • Komplementariusz – jeden lub większa liczba podmiotów spośród: osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej
  • Akcjonariusz – jeden lub większa liczba podmiotów spośród: osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej

Statut spółki

  • Forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności.
  • Powinien określać co najmniej:

a)    firmę i siedzibę spółki,

b)    przedmiot działalności spółki,

c)     czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

d)    oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość,

e)    wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,

f)     liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,

g)    nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń,

h)     organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej.

  • Zmiana postanowień statutu spółki wymaga zgody wszystkich komplementariuszy oraz uchwały walnego zgromadzenia podjętej większością 3 głosów. Wszystkie te czynności powinny zostać dokonane w formie aktu notarialnego.

Czynności niezbędne do założenia spółki

  • Przyjęcie statutu spółki w formie aktu notarialnego.
  • Objęcie wszystkich akcji przez akcjonariuszy.
  • Wniesienie wkładów przez akcjonariuszy.
  • Powołanie rady nadzorczej – obowiązkowe jedynie, gdy liczba wspólników przekracza 25 osób.
  • Zarejestrowanie w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).

Kapitał zakładowy

  • Minimalny kapitał zakładowy wynosi co najmniej 50.000 złotych.
  • Wartość nominalna akcji to minimum 1 grosz.
  • Kapitał zakładowy spółki dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej.
  • Obowiązkowa weryfikacja przez biegłego rewidenta wartości wkładów niepieniężnych wnoszonych do spółki przez akcjonariuszy oraz przez komplementariuszy na kapitał zakładowy. Wyłączenie obowiązku w stosunku do wkładów, których wartość została wcześniej wiarygodnie stwierdzona (np. w sprawozdaniu finansowym).

Akcje

  • Imienne lub na okaziciela.
  • Księga akcji obowiązkowo prowadzona przez komplementariuszy mających prawo prowadzenia spraw spółki,
  • Akcje są niepodzielne. Mogą być wydawane w odcinkach zbiorowych.

Reprezentacja spółki

  • Komplementariusze reprezentują spółkę jako przedstawiciele ustawowi, chyba że zostali pozbawieni prawa reprezentacji w statucie spółki lub na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
  • Akcjonariusze mogą reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnicy.

Nadzór

  • Brak prawa indywidualnego nadzoru akcjonariusza nad spółką.
  • Rada nadzorcza wymagana gdy liczba wspólników przekracza 25 osób,

Walne zgromadzenie

  • Protokoły walnych zgromadzeń sporządzane są w formie aktu notarialnego.

Opodatkowanie

  • Spółka nie jest podatnikiem podatku dochodowego z tytułu osiąganego przez nią dochodu, ale jest podatnikiem VAT.
  • Podatkiem dochodowym opodatkowani są jedynie poszczególni wspólnicy:

a)    osoby fizyczne – podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT),

b)    osoby prawne – podatek dochodowy od osób prawnych (CIT).

Odpowiedzialność spółki

Spółka odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem, bez żadnych ograniczeń.

Odpowiedzialność wspólników

  • Komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, solidarnie ze spółką.
  • Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Ryzyko uczestnictwa akcjonariuszy w spółce ogranicza się do kapitału zaangażowanego w objęcie bądź nabycie akcji spółki.

Założenie spółki komandytowo-akcyjnej wyłącznie przez internet

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Preferowana forma działalności

  • Joint ventures (wspólne przedsięwzięcia) z niewielką liczbą wspólników.
  • Dla wspólników preferujących:

a)    zachowanie bezpośredniego nadzoru nad prowadzeniem spraw spółki,

b)    ograniczenie swoje ryzyka do środków zaangażowanych w spółkę tytułem wkładów

  • Dla przedsięwzięć gospodarczych mniejszych rozmiarów.

Firma

Może być obrana dowolnie, powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”. Skrót „spółka z o.o.” lub „sp. z o.o.”.

Status prawny spółki

Kapitałowa spółka handlowa. Posiada osobowość prawną

Wspólnicy

  • Jeden lub większa liczba podmiotów spośród: osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej
  • Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może założyć – jako jedyny wspólnik – inna jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednoosobowa sp. z o.o. może jednak stać się jedynym wspólnikiem sp. z o.o. poprzez nabycie wszystkich udziałów w sp. z o.o.

Umowa spółki

  • Forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności.
  • Powinna określać co najmniej:

a)    firmę i siedzibę spółki,

b)    przedmiot działalności spółki,

c)     wysokość kapitału zakładowego,

d)    czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,

e)    liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,

f)     czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

  • Do zmiany postanowień umowy spółki konieczne jest podjęcie uchwały przez zgromadzenie wspólników.
  • Umowa spółki może również zostać zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy spółki udostępnianego w systemie teleinformatycznym (https://ems.ms.gov.pl).

Czynności niezbędne do założenia spółki

  • Zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego.
  • Wniesienie wkładów przez wspólników na pokrycie całego kapitału zakładowego oraz na tzw. agio (różnicy pomiędzy ceną, za które udziały są obejmowane a ich wartością nominalną).
  • Powołanie zarządu.
  • Powołanie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej – obowiązkowe gdy zachodzą łącznie następujące okoliczności:

a)    kapitał zakładowy przekracza 500.000 złotych,

b)    liczba wspólników przekracza 25 osób.

Kapitał zakładowy

  • Minimalny kapitał zakładowy wynosi 5.000 złotych.
  • Wartość nominalna udziału to minimum 50 złotych.
  • Kapitał zakładowy spółki:

a)    dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej – decyduje umowa spółki,

b)    jeżeli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym są równe i niepodzielne,

c)     musi być opłacony w całości przed rejestracją spółki w KRS.

Udziały

  • Charakter niematerialny – udziałowcy wpisani są do księgi udziałów prowadzonej przez zarząd.

Zarząd

  • Składa się z jednego lub większej liczby członków.
  • Kadencja – brak ograniczeń czasowych; umowa spółki może przewidywać powołanie na czas nieoznaczony.
  • Zakaz konkurencji – z mocy prawa.

Nadzór

  • Prawo indywidualnego nadzoru wspólnika nad spółką.
  • Rada nadzorcza/komisja rewizyjna: ustanowienie jest obowiązkowe tylko wtedy, gdy kapitał zakładowy przekracza 500.000 złotych, zaś liczba wspólników – 25 osób,

Zgromadzenie wspólników

  • Protokół ze zgromadzenia wspólników:

a)    co do zasady – w zwykłej formie pisemnej,

b)    zmiana umowy spółki – forma aktu notarialnego.

  • Miejsce odbywania zgromadzeń:

a)    miejscowość, w której spółka ma siedzibę,

b)    inne miejsce w Polsce – tylko, gdy dopuszcza to umowa spółki.

Opodatkowanie

Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (CIT według stawki 19%) oraz podatnikiem VAT.

Odpowiedzialność spółki

Spółka odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem, bez żadnych ograniczeń.

Odpowiedzialność wspólników

Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Ich ryzyko ogranicza się do środków zaangażowanych w spółkę tytułem wkładów lub dopłat.

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki

Odpowiedzialność solidarna wobec wierzycieli spółki:

  • z tytułu podania fałszywych danych w oświadczeniu o pokryciu kapitału zakładowego
  • z tytułu bezskutecznej egzekucji z majątku spółki, jeżeli nie zgłoszono w odpowiednim czasie wniosku o ogłoszenie upadłości lub nie wszczęto postępowania upadłościowego.

Założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez Internet

Spółka akcyjna

Spółka akcyjna

Preferowana forma działalności

  • Joint ventures (wspólne przedsięwzięcia) ze znaczną liczbą wspólników.
  • Dla podmiotów, w których nadzór ma być wykonywany jedynie poprzez radę nadzorczą.
  • Dla przedsięwzięć gospodarczych większych rozmiarów.
  • Dla podmiotów planujących wejście na giełdę.
  • Obowiązkowa forma działalności dla banków, firm ubezpieczeniowych, powszechnych towarzystw emerytalnych.

Firma

Może być obrana dowolnie, powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka akcyjna”. Skrót „S.A.”

Status prawny spółki

Kapitałowa spółka handlowa. Posiada osobowość prawną.

Założyciele

  • Jeden lub większa liczba podmiotów spośród: osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.
  • Nie może jej założyć – jako jedyny akcjonariusz – jednoosobowa spółka z ograniczoną
  • odpowiedzialnością. Jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może jednak stać się następczo jedynym akcjonariuszem w spółce akcyjnej, np. poprzez nabycie wszystkich akcji.

Statut spółki

  • Forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności.
  • Powinien określać co najmniej:

a)    firmę i siedzibę spółki,

b)    przedmiot działalności spółki,

c)     czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

d)    wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego,

e)    wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,

f)     liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,

g)    nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) założycieli,

h)    liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalną lub maksymalną liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej,

i)      pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym.

  • Ponadto statut powinien również zawierać, pod rygorem bezskuteczności wobec spółki, postanowienia dotyczące:

a)    liczby i rodzajów tytułów uczestnictwa w zysku lub w podziale majątku spółki oraz związanych z nimi praw,

b)    wszelkich związanych z akcjami obowiązków świadczenia na rzecz spółki, poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje,

c)     warunków i sposobu umorzenia akcji,

d)    ograniczeń zbywalności akcji,

e)    uprawnień osobistych przyznanych akcjonariuszom,

f)     co najmniej przybliżonej wielkości wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w związku z jej utworzeniem.

  • · Zmiana postanowień statutu wymaga uchwały walnego zgromadzenia powziętej większością 3 głosów, z zastrzeżeniem, iż uchwała zwiększająca świadczenia akcjonariuszy lub uszczuplająca prawa przyznane osobiście poszczególnym akcjonariuszom, wymaga zgody wszystkich akcjonariuszy, których dotyczy.

Czynności niezbędne do założenia spółki

  • Przyjęcie statutu spółki w formie aktu notarialnego.
  • Objęcie wszystkich akcji w spółce przez akcjonariuszy.
  • Wniesienie wkładów przez akcjonariuszy.
  • Powołanie zarządu.
  • Powołanie rady nadzorczej.
  • Zarejestrowanie w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).

Kapitał zakładowy

  • Minimalny kapitał zakładowy wynosi 100.000 złotych.
  • Wartość nominalna akcji to minimum 1 grosz.
  • Kapitał zakładowy spółki dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej.
  • Obowiązkowa weryfikacja przez biegłego rewidenta wartości wkładów niepieniężnych wnoszonych do spółki. Wyłączenie obowiązku w stosunku do wkładów, których wartość została wcześniej wiarygodnie stwierdzona (np. w sprawozdaniu finansowym).

Akcje

  • Imienne lub na okaziciela.
  • Księga akcji obowiązkowo prowadzona przez zarząd,
  • Akcje są niepodzielne. Mogą być wydawane w odcinkach zbiorowych.

Zarząd

  • Składa się z jednego lub większej liczby członków (tylko osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych).
  • Kadencja – maksymalnie 5 lat.
  • Zakaz konkurencji – z mocy prawa.

Nadzór

  • Brak prawa indywidualnego nadzoru akcjonariusza nad spółką.
  • Rada nadzorcza: ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe,

Walne zgromadzenie akcjonariuszy

Protokoły walnych zgromadzeń sporządzane są w formie aktu notarialnego.

Opodatkowanie

Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (CIT według stawki 19%) oraz podatnikiem VAT.

Odpowiedzialność spółki

Spółka odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem, bez żadnych ograniczeń.

Odpowiedzialność akcjonariuszy

Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Ryzyko uczestnictwa akcjonariuszy w spółce ogranicza się do kapitału zaangażowanego w objęcie bądź nabycie akcji spółki.

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki

  • Odpowiedzialność wobec wierzycieli spółki z tytułu podania fałszywych danych:

a)    fałszywe dane dotyczące dokonania wymaganych statutem wpłat na akcje, wkładów niepieniężnych przy założeniu spółki lub podwyższeniu jej kapitału,

b)    solidarna odpowiedzialność za wszystkie zobowiązania spółki przez 3 lata od zarejestrowania spółki lub podwyższenia jej kapitału.

  • Odpowiedzialność wobec wierzycieli za szkodę wyrządzoną wskutek niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości.

Założenie spółki akcyjnej wyłącznie przez internet

Prosta Spółka Akcyjna

Prosta spółka akcyjna – najważniejsze cechy

Od 1 lipca 2021 roku przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność w nowej formie - prostej spółki akcyjnej (PSA).

PSA jest łatwiej założyć niż klasyczną spółkę akcyjną, łatwiej będzie też ją rozwiązać. Najważniejsze cechy:

  • bardzo niski kapitał akcyjny wymagany przy zakładaniu spółki - 1 zł
  • elastyczne podejście do organów spółki, w tym możliwość powołania rady dyrektorów, która łączy cechy zarządu i rady nadzorczej
  • prostsze procedury i większa swoboda w podejmowaniu uchwał zdalnie, przy pomocy poczty elektronicznej czy komunikatorów internetowych
  • większa elastyczność, jeśli chodzi o rodzaje akcji i zasady działania spółki, w tym akcje za pracę lub usługi
  • możliwość założenia przez internet, w systemie S24
  • rejestr akcjonariuszy w formie cyfrowej, prowadzony przez notariusza lub biuro maklerskie
  • łatwiejsze dysponowanie środkami spółki - brak „zamrożonego” kapitału zakładowego
  • proste zasady dotyczące likwidacji spółki i krótszy czas potrzebny na likwidację.

PSA można założyć jednoosobowo lub z kilkoma osobami. Nie będzie miało znaczenia, czy któraś z osób zakładających PSA prowadzi już jednoosobową działalność gospodarczą.

Prostą spółkę akcyjną będą mogły utworzyć także osoby prawne, na przykład inne spółki. Jedynym ograniczeniem jest brak możliwości zawiązana PSA przez jedną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Podstawowym dokumentem regulującym zasady działania prostej spółki akcyjnej jest umowa spółki określająca, miedzy innymi firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności, organy spółki, liczbę, serie i numery akcji, związane z nimi uprzywilejowanie czy czas trwania spółki, jeśli został oznaczony.

Umowę można zawrzeć na dwa sposoby:

  • na portalu S24, prowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości, wypełniając wzorzec umowy. W systemie S24 umowę będą podpisywali podpisem kwalifikowanym lub Profilem Zaufanym wszyscy założyciele
  • tradycyjnie - u notariusza, który sporządzi umowę zgodnie z zasadami obowiązującymi dla PSA, dodatkowo uwzględniając twoje sugestie lub potrzeby.

 

Założenie prostej spółki akcyjnej;

 

Więcej informacji w Serwisie informacyjno-usługowym dla przedsiębiorcy prowadzonym przez Ministerstwo Rozwoju na stronie www.biznes.gov.pl